نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه شهید بهشتی، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه شهید بهشتی، ایران

چکیده

سفر در رمان­های امین معلوف به یک مقصد یا نقطه­ای به نام پایان منتهی نمی­گردد. در دنیای داستانی معلوف مقصد، بخشی از مسیر است. از همین روست که نویسنده در سمرقند اشاره می‌کند: «عجیب عجولند مسافران برای رسیدن» و قهرمانان او بر خلاف مسافران عجول، جهان را از هر سو می‌پیمایند تا حیات آمیخته به سفرشان بر نقطۀ شروع خاتمه یابد. معلوف، خود نقطۀ شروع را منشأ می­نامد و آن را در تقابل با ریشه قرار می‌دهد. ریشه به زمین دوخته شده، در حالی‌که منشأ: ریزوم، بر شدن لانه کرده و آزاد است، چون کوه تانیوس که ما بین آسمان و زمین است. در انتهای تحقیق پیش رو خواهیم دید تانیوس به عنوان نمایندۀ قهرمانان معلوف، با نشستن به روی کوهی بین زندگی و مرگ، کوهی واقع در سرزمین مادری خود، در فضایی برزخی، سفر طولانی خویش را خاتمه می­دهد. پژوهش پیش رو از این رو سعی بر روشن کردن رابطۀ تنگاتنگ سفر و برزخ در معنایی که معلوف به آن می­بخشد دارد.

کلیدواژه‌ها

[1]     AUGE Marc, Non-Lieux, introduction à une anthropologie de la surmodernité, Le Seuil, Paris, 1992.
[2]     BACHELARD Gaston, La poétique de l’espace, Puf, Paris, 2012.
[3]     BADOUIN David, « Amin Maalouf : “ Je parle du voyage comme d’autres parlent de leur maison (interview) ” », in Magazine littéraire, 2001. 
[4]     BARTHES Roland, Fragments d'un discours amoureux, Paris, Seuil, 1977.
[5]     BERGEZ Daniel, La critique thématique, Puf, paris, 2005.
[6]     DELEUZE Gilles, Différence et répétition, Puf, paris, 2013.
[7]     DELEUZE Gilles, Mille plateaux, Minuit, paris, 1994.
[8]     DENISPaul, « Sous le regard de Freud », 2004, Vol. 75,  no1, pp. 171-17.
[9]     DOYON Hélène, HÉTÉROTOPIE : DE L'IN SITU À L'IN SOCIUS, Université de Québec, 2007.
[10]  FOUCAULT Michel, Des espaces autres, 1967.
[11]  MAALOUF Amin, Léon l'africain, JC Lattès, Paris, 1986.
[12]  MAALOUF Amin, Le Rocher de Tanios, Grasset, Paris, 1993.
[13]  MAALOUF Amin, Les échelles du levant, Grasset, Paris, 1996.
[14]  MAALOUF Amin, Le périple de Baldassare, Grasset, Paris, 2000.
[15]  MAALOUF Amin, Les désorientés : roman, Grasset, Paris, 2012.
[16]  MAALOUF Amin, Les identités meurtrières, Grasset, Paris, 1998.
[17]  MAALOUF Amin, Le dérèglement du monde : Quand nos civilisations s’épuisent, Grasset, Paris, 2009.
[18]  MAALOUF Amin, Les jardins de lumière, JC Lattès, Paris, 1991.
[19]  MAALOUF Amin, Samarcande, JC Lattès, Paris, 2013.
[20]  NIETZSCHE Friedrich, Par-delà bien et mal, folio, Paris, 1987.
[21]  SASSINE Antoine, « Entretien avec Amin Maalouf : L’homme a ses racines dans le ciel », Nouvelles études francophones, 1999, Vol. 14, no 2, pp. 25-36.
[22]     دولوز ژیل؛ گتاری، فلیکس، فلسفه چیست؟، رخداد نو، تهران، 1393.
[23]     دولوز ژیل، یک زندگی، چشمه، تهران،1392 .
[24]     فلزن کریستوفر، فوکو و گفت و گوی اجتماعی، بهمن برنا، تهران، 1392.
[25]     مک آفی نوئل، ژولیا کریستوا، مرکز، تهران، 1385.
[26]     نجفی ابوالحسن، وظیفه ادبیات، نیلوفر، تهران، 1389