نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

جهان امروز که با مشخصاتی چون مهاجرت گستردۀ انسانها و گسترش ابراز ارتباط جمعی شناخته می‌شود، توهم وجود جهانی بدون مرز را بوجود می‌آورد که بازتعریف مفهوم هویت و ملیت را الزام می‌کند. بدین ترتیب، بازنمایی داستان زندگی مردم سرزمین زدایی شده، با هویتی هیبرید (چندگانه)، از مشخصات ادبیاتی است که در این جهان فراملیتی خلق می‌شود. این ادبیات اتصال میان تفاوت‌های فرهنگی، به کمک مذاکره بر سر این تفاوت‌ها در فضای-سوم، فضای گفته‌پردازی، را آشکار می‌سازد. پژوهش پیش رو قصد دارد نشان دهد چگونه این جهان فراملیتی در ادبیاتِ جهانی بازنمایی می‌شود، و چگونه افراد جلای وطن کرده از هویتی مرتبط با ملیت و نژاد گذر می‌کنند و به هویتی هیبرید و متغیر می‌رسند. بر همین اساس، بررسی دو اثر از آثار دنی لافریر، اِروشیما و من یک نویسندۀ ژاپنی هستم، بر پایۀ تزهای پسااستعماری هومی بابا به ما کمک کرد تا نشان دهیم که این مؤلف با مطرح کردن مسئلۀ هویت، ترسیم دنیایی فرافرهنگی و فراملیتی، و نهایتاً، با بازنمایی شخصیت‌هایی هیبرید، شخصیت‌هایی که هویت سرزمین مادری نزد آنان رنگ باخته است، سعی می‌کند علاقه خود نسبت به دیگری بودن و زیستن در دنیایی جدید که در آن تبدیل هستی، یا تصاحب یک هویت جدید امکان‌پذیر است، را نشان دهد.

کلیدواژه‌ها

[1]     APPADURAI Arjun, Après le colonialisme. Les conséquences culturelles de la globalisation, (traduit de l’anglais par François Bouillot), Payot & Rivage, Paris, 2005.
[2]     BHABHA Homi K., Les lieux de la culture. Une théorie postcoloniale, Payot & Rivages, Paris, 2007.
[3]     GENETTE Gérard, Palimpsestes, Seuil, Paris, 1982.
[4]     LAFERRIÈRE Dany, Éroshima, Typo, Montréal, 2016.
[5]     LAFERRIÈRE Dany, Je suis un écrivain japonais, Grasset & Fasquelle, Paris, 2008.
[6]     WALD Paul, LEIMDORFER François, Parler en ville, parler de la ville. Essais sur les registres urbains, UNESCO, Paris, 2004.
[7]     COLLIGNON Béatrice, « Note sur les fondements des postcolonial studies », in EchoGéo [En ligne], (mis en ligne le 06 mars 2008), juin-août 2007, (http://journals.openedition.org/echogeo/2089, page consultée le 27 novembre 2018).
[8]     GABRIEL Nicole, « Éros et pulsion de mort dans : Don Juan revient de guerre (Ödön von Horváth, 1936) », in L'Homme et la société, n˚ 107-108, Guerre et paix aujourd'hui, 1993, (https://www.persee.fr/docAsPDF/homso_0018-4306_1993_num_107_1_2682.pdf, page consultée le 26 mai 2019).
[9]     HUTNYK John, « Hybridity », in Ethnic and racial studies, (Published online: 18 Aug 2006), vol 28, n˚ 1, pp. 79-102, 2005, [Published online: 18 Aug 2006],       (https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/0141987042000280021?mobileUi=0&journalCode=rers20, page consultée le 24 août 2019).
[10]  MARCHAND Alain-Bernard, « Les Manuscrits de Pauline Archange de M.-C. Blais : Éros et Thanatos », in Voix et Images, vol 7, n˚ 2, hiver 1982, (https://www.erudit.org/fr/revues/vi/1982-v7-n2-vi1400/200324ar/, page consultée le 26 mai 2019).
[11]  SAUVAIRE Marion, « Hybridité et diversité culturelle du sujet : des notions pertinentes pour former des sujets lecteurs ?. », in Litter@ Incognita [En ligne], Toulouse : Université Toulouse Jean Jaurès, n°4 « L’hybride à l’épreuve des regards croisés », 2012, [mise en ligne en 2012], (https://blogs.univ-tlse2.fr/littera-incognita-2/2016/02/16/numero-4-2011-article-3-ms/, page consultée le 29 novembre 2018) .