نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار، دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشیار گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

هر بازنویسیِ ادبی، به نوعی بازخوانی، انطباق و به روزآوریِ متن ادبی است. از این رو متون ادبی هر دوره‌ای به نوعی بیانگر بینش، سلایق و ارزش‌های حاکم بر آن دوران هستند. ژان آنوی در زمرۀ نمایشنامه‌نویسانی قرار دارد که با الهام از اساطیر کهن و با بازخوانی مدرن از این اساطیر، مفاهیم جدیدی را آفریده است. او در یکی از نمایشنامه‌های خود به نام اوریدیس با تعبیری متفاوت و در قالبی جدید همان‌گونه که از عنوان آن برمی‌آید، داستان یک زن را به تصویر می‌کشد. آنوی برخی از جنبه‌های اسطورۀ بنیادین را تغییر داده و بدین ترتیب، عشق پاک میان اورفه و اوریدیس در اسطوره باستانی را به ظاهر به سخره می‌گیرد. رویکرد نوآورانه در بازنویسی این اسطوره نمایانگر تغییر فرهنگی اساسی است که ریشه در تغییرات در نظام ارزش‌های اخلاقی دارد. در این تحقیق، پیامدهای اجتماعی عصر نو در بازنویسی این اسطوره، مورد بررسی قرار خواهند گرفت و با بهره‌گیری از روش اسطوره‌کاوی ژیلبر دوران، به تحلیل و بررسی خرد اسطوره‌ها (اسطورک‌ها) در این نمایشنامه آنوی خواهیم پرداخت. این روش نقد، امکان مطالعۀ تغییرات واحدهای معنادار اسطوره بنیادین را در بازنویسی با توجه به شرایط جامعه فراهم می‌آورد.

کلیدواژه‌ها

[1]     ANOUILH Jean, Eurydice, Gallimard, Paris, 2008.
[2]     BARTHES Roland, « Le mythe, aujourd’hui. » in Mythologies, Seuil, Paris, 1957, pp. 213-268.
[3]     CHAUVIN Danièle, SIGANOS André &  WALTER Philippe., Questions de mythocritique, Éditions Imago, Paris, 2005.
[4]     CLERC Jeanne-Marie  et CARCAUD-MACAIRE Monique, L''adaptation cinématographique et littéraire, Klincksieck, Paris, 2004.
[5]     DURAND Gilbert, Figures mythiques et visage de l''œuvre, De la mythocritique à la mythanalyse, Berg International éditeurs, Paris, 1979.
[6]     DURAND Gilbert, « Les Nostalgies d’Orphée, petite leçon de mythanalyse. » in Orphée et Eurydice : mythes en mutation, Université du Québec à Montréal, Montréal, Département des sciences religieuses, coll. Religiologiques, 1997, 15, pp. 21-41.
[7]     DURAND  Gilbert, Les structures anthropologiques de l''imaginaire, DUNOD, Paris, 1993.
[8]     FERLAND Pierre-Paul, Américanité et mythes fondateurs dans les fictions québécoises contemporaines, Université Laval, Québec, 2015.
[9]     FREUD Sigmund, Psychologie collective et analyse du Moi, Essais de psychanalyse, Payot, Paris, 1951.
[10]  GOT Olivier, Le mythe antique dans le théâtre du XX ͤ siècle, ellipses / édition marketing S.A., Paris, 1998.
[11]  GUTHRIE W.K.C., traduit de l''anglais par S. M. GUILLEMIN, Orphée et la religion grecque étude sur la pensée Orphique, Payot, Paris, 1956.
[12]  HUET-BRICHARD Marie-Catherine, Littérature et mythe, Hachette, Paris, 2001.
[13]  KOLOSSOWA Katja, « La trivialisation du mythe dans l''Eurydice de Jean Anouilh », in GRIN Verlag, Munich, 2012. (Consultable sur : http://www.grin.com/fr/e-book/230328/la-trivialisation-du-mythe-dans-l-eurydice-de-jean-anouilh). (Consultée le 16 juillet 2016) 
[14]  LIOURE Michel, Lire le Théâtre moderne De Claudel à Ionesco, Dunod, Paris, 1998.
[15]  MILEWSKI Françoise et al., Les inégalités entre les femmes et les hommes : les facteurs de précarité, La documentation Française, 2005.
[16]  ROBERT Alter, "Northrop Frye, entre archétype et typologie.", in Recherches de Science Religieuse 2001, Tome 89, pp. 403-417.
[17]  SAVORET André, Mythes, Contes et Légendes suivi de « Le symbolisme du dragon », Psyché, Paris, 1951.
[18]  (consultable sur : https://livres-mystiques.com/partieTEXTES/ASavoret/Mythes/Mythes.htm)
[19]  SCHMIDT Joël, Dictionnaire de la mythologie grecque et romaine, Larousse, Paris, 2013.
[20]  TURMEL Émilie, « Orphée et l’orphisme dans À la recherche du temps perdu de Marcel Proust », In Études françaises, 2015, Volume 51, numéro 1, pp. 141–161 (Consultable sur : DOI : 10.7202/1028526ar. URI : id.erudit.org/iderudit/1028526ar). (Consultée le 4 juin 2016). 
[21]  WRITGHE R. G., L''amour puni une étude des pièces de Jean Anouilh, thèse pour le grade de Master of Art, Université de Canterbury, octobre 1963, 121 pages.