نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

اریک لاندوفسکی دو شکل ممکن ِ جستجوی خوشبختی را از یکدیگر تشخیص می‌دهد که با دو فرم متفاوت میل و سلیقه در ارتباط است: «میل لذت بردن از» و «میل خوشایند واقع شدن به». در خصوص «میل لذت بردن از»، که این مقاله صرفاً به آن می‌پردازد، می‌توان دو برداشت متفاوت از لذت بردن را از یکدیگر تشخیص داد: اولین برداشت از لذت بردن مبتنی بر مالکیت یکطرفه‌ای است که سوژه بر چیزها و افراد اعمال می‌نماید، و برداشت دوم صحه بر «تعامل دوسویه» و «وحدت ادراکی» میان سوژه و جهان اطراف او می‌گذارد. از سوی دیگر در خصوص مسئله معنا که از منظر لاندوفسکی چیزی نیست مگر محصول و نتیجه تعامل سوژه با عناصر جهان، این نشانه‌شناس دو شکل تعامل مبتنی بر «کاربرد» را از هم تمیز می‌دهد، یکی ارتباط مبتنی بر «استفاده» و دیگری مبتنی بر «پراتیک». اولین هدف مقاله حاضر این است که نشان دهد ایده « استفاده»، به اولین برداشت از «لذت بردن» برمی‌گردد (یعنی آن جا که ارتباط سوژه با جهان از نوع تملکی می‌باشد) و ایده «پراتیک» به برداشت دوم مربوط می‌شود (یعنی آن جا که مسئله تعامل دوسویه بین سوژه و جهان اطراف مطرح می‌شود). هدف دوم این مقاله این است که ثابت کند، دو برداشت متفاوت از «کاربرد»، یعنی «استفاده» و «پراتیک»که یکی مبتنی بر مالکیت سوژه بر جهان و دیگری مبتنی بر تعامل دوسویه و وحدت ادراکی سوژه و جهان می‌باشد، می‌توانند ما را در تشخیص دو نوع سبک زندگی مارسل و سوان، قهرمان‌های در جستجوی زمان از دست رفته مارسل پروست در ارتباط با «زن‌ها» و «عناصر جهان» یاری کنند.

کلیدواژه‌ها

[1]     GREIMAS A.-J, Du sens II, Seuil, Paris, 1983.
[2]     LANDOWSKI Eric, Passions sans nom, PUF, Paris, 2004.
[3]     LANDOWSKI Eric, Interactions risquées, PUF, Paris, 2005.
[4]     LANDOWSKI Eric, Pour une sémiotique du goût, Centro de Pesquisas Sociossemióticas, São Paulo 2012.
[5]     LANDOWSKI Eric, « Donner prise, avoir prise », in Nouveaux Actes Sémiotiques, n. 112, 2009.
[6]     LANDOWSKI Eric, « Régimes d’espace », in Nouveaux Actes Sémiotique, n. 113, 2010.
[7]     KERSYTE Nicolas, « La sémiotique de Greimas entre logocentrisme et pensé phénoménologique », in Nouveaux Actes sémiotiques, n. 112, 2009.
[8]     MERLEAU- PONTY M., La phénoménologie de la perception, Gallimard, Paris, 1945.
[9]    MERLEAU- PONTY M., Le visible et l’invisible, Gallimard, Paris, 1964.
[10]  MAUROIS André, De Proust à camus, Librairie académique Perrin, Paris, 1966.
[11]  MILLY Jean, « Lever de rideau chez Proust », in Au seuil de la modernité, 2011.
[12]  PROUST M., Du côté du chez Swann, Gallimard, Paris, « pléiade », 1954.