نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه تبریز

چکیده

قرن بیستم به واسطه‌ی جنگ و درگیری های متعددی که نقشی تعیین‌کننده‌ در سرنوشت کشورها داشتند، جایگاه ویژه‌ای را در تاریخ به خود اختصاص می‌دهد. در این دوره، آثار ادبی متعددی به توصیف زندگی انقلابیون پرشور پشت صحنه اختصاص یافته است. «جزیره سرگردانی» نوشته‌ی دانشور و «سرنوشت بشر» نوشته‌ی مالرو نمونه‌هایی از این دسته آثار می‌باشند. این دو اثر، تأثیرات مخرب مربوط به جنگ را در سطوح مختلف و از دیدگاه های متفاوت مورد تحلیل قرار می‌دهند: مطالعه‌ی تغییرات مربوط به ساختار زیربنای جامعه، تجزیه و تحلیل اختلالات رفتاری افراد آسیب دیده و مشاهده دقیق تغییرات اعمال شده در سطح ایدئولوژی‌های حاکم بر جامعه و ... . این دو اثر نه تنها عناصر محتوایی یکسانی را به اشتراک گذاشته‌اند، بلکه از لحاظ سبک نوشتاری نیز نقاط مشترکی دارند..
«جزیره سرگردانی»، فضای اجتماعی-سیاسی ایران قبل از انقلاب را به تصویر می‌کشد و به نوعی وارد جرگه‌ی رمان‌های سیاسی مانند «سرنوشت بشر» مالرو می‌شود. داستان مالرو در چینی غرب‌گرا اتفاق می‌افتد که در آن شخصیت های داستان بر علیه حکومت کشور خود وارد مبارزه می‌شوند.
این مقاله به مطالعه اجتماعی-سیاسی دو رمان «جزیره سرگردانی» و «سرنوشت بشر» می‌پردازد. هدف از این تحقیق تجزیه و تحلیل تطبیقی دو اثر است که با مطالعه‌ی عناصر مربوط به جامعه‌ی اجتماعی-سیاسی این دو رمان صورت خواهد گرفت. با رجوع به برخی از مفاهیم جامعه‌شناسی ادبیات و نظریه های ادبیات تطبیقی، در نظر داریم به بررسی کدهای معنایی، نحوی و سبکی مشترک میان دو متن که مجرای حقایق اجتماعی محسوب ‌می‌شوند، بپردازیم.

کلیدواژه‌ها

ADE OJO, S., « André Malraux et Sembene Ousmane: Peintre du Prolétaire », Neohelicon, 1992, n.1, pp.17-154.
AMOSSY Ruth, La Politique du texte : enjeux sociocritiques, Presses universitaires de Lille, Lille, 1992.
BATCHELOR R, « André Malraux and language », Neophilologus, 1997, n.61, pp.194-211.
BONHOMME Béatrice, & VILLANI Patrice, André Malraux, La Condition humaine , ellipses, Paris, 1996.
BOUZAR Wadi, Roman et connaissance sociale , Office des Publications Universitaires, Alger, 2006.
BRECHON Robert, Lire aujourd’hui , La Condition humaine d’André Malraux, Hachette , Paris1972.
BRUNEL Pierre & CHEVREL Yves, Précis de la littérature comparée, PUF, Paris, 1989.
CROS Edmond, La Sociocritique, L'Harmattan, Paris, 2003.
DANECHVAR Simine, L’Ile de l’errance , Khârazmi, Téhéran, 1994.
DEHBASHI Ali, Sur le Rivage de L’Ile de l’errance , Célébration de Dr. Simine Dânechvar. Sokhan, Téhéran, 2004.
GHOBADI Hossein-Ali, AGHAGOLZADEH Ferdousse & Dasp Ali, « Analyse discursive de L’Ile de l’errance et de ses rapports avec les autres romans de Simine Dânechvar », Adab Pajouhi, 2011.
GOLDMANN Lucien, Pour une sociologie du roman, Gallimard, Paris, 1964.
HOURCADE Berrnard & KHOSROKHAVAR Farhad, « La bourgeoisie iranienne ou le contrôle de l’appareil de spéculation »,Tiers Monde, 1990, n.124, pp. 877-898.
MALRAUX André, La Condition humaine, Gallimard, Paris, 1968.
MARX Karl & ENGELS Friedrich, Manifeste du Parti communiste (1848), trad. L. Lafargue revue par M. Kiitz, Éd. Sociales, bilingue, Paris, 1972.
SEPANLOU Mohammad-Ali, Nevisangegâne Pichro Iran, Negâh, Téhéran, 2003.