نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه اصفهان

چکیده

کوندرا، نویسنده اهل چک، با تلاش برای رهایی از مدرنیسم رمان‌نویسان نو، خود را به عنوان یک نویسنده «مدرنیست ضد مدرن» معرفی می‌کند و این تمایل و تلاش در دوران گذار از مدرنیسم به پست‌مدرنیسم بسیار در آثار او نمایان می‌گردد. در واقع آثار کوندرا بر اساس پارادایم‌های متفاوت در دنیای جدید شکل می‌گیرد و در این راستا، سعی نویسنده در نشان دادن آشفتگی جهان پست مدرنِ بدون کلان روایتها مؤثر بوده است. اثر سبکی تحمل‌ناپذیر هستی که برای اولین بار در سال 1984 و تنها 5 سال بعد از تحقیق ارزشمند ژان فرانسوا لیوتار با عنوان شرایط پست‌مدرن چاپ شد، نماد اراده نویسنده در به تصویر کشیدن دنیای پست‌مدرن است، اراده‌ای که چگونگی تحقق آن در این اثر، هدف این پژوهش می‌باشد. بر این اساس، برآنیم تا در ابتدا به تبیین مفهوم پست‌مدرنیسم نزد کوندرا پرداخته و آن را با آنچه لیوتار به عنوان نظریه‌پرداز این عرصه، مطرح کرده است مقایسه کنیم. سپس، سعی خواهیم کرد با تکیه بر اثر مذکور، شاخصه‌های نوشتار پست‌مدرنیستی را بررسی کرده و نشان دهیم چگونه راهبردها و شیوه‌های روایی و متنی و عملکرد آنها نیز در خدمت ادبیات پست‌مدرن کوندرا به کار گرفته می‌شوند. 

کلیدواژه‌ها

Barthes, Roland (1964), « Littérature et discontinu », Essais critiques, Paris, Seuil.
Boisen, Jørn. (2005). Une fois ne compte pas - nihilisme et sens dans L'insoutenable légèreté de l'être de Milan Kundera, København, Museum Tusculanum.
Braudeau, Michel (2002). Lakis Proguidis, Jean-Pierre Salgas et Dominique Viart, Le Roman français contemporain, Paris, ADPF.
Brunel, Pierre (1997), La Littérature française d’aujourd’hui. Essai sur la littérature française dans la seconde moitié du XXème siècle, Paris, Vuibert.
Chvatic, Kvetoslav (1995), Le monde romanesque de Milan Kundera, traduit de l’allemand par Bernard Lortholary, Paris, Gallimard.
Darvey, Pauline (2009), Milan Kundera face à l’oubli de l’être, Mémoire de Master, Grenoble, Université Stendhal.
Dytrt, Petr (2009), « La Postmodernité comme modernité interrogée. Pour une méthode de recherche en littérature contemporaine», Cahier du CERACC, M. Barraband et A. Lasserre (dir.), n° 4, pp. 79-92.
Eberhard Wahl et Moles Abraham (1969), «Kitsch et objet», Communications, n° 13, pp. 105-129.
Gontard, Marc (1998), « Postmodernisme et littérature », Œuvres et Critiques, vol. XXIII, n° 1, pp. 28-48.
Gontard, Marc (2001), « Le postmodernisme en France : Définition, critères, périodisation », Le Temps des Lettres, Quelles périodisations pour l’histoire de la littérature française du 20ème siècle ?, Dir. Michèle Touret et Francine Dugast-Portes, coll. Interférences, Rennes, Presses Universitaires de Rennes, pp. 283-294.
Gontard, Marc (2013), Le roman français postmoderne. Une écriture turbulente, [en ligne]. Archive ouverte en Sciences de l'Homme et de la Société.
Hersant, Yves (1994), «Kundera chez les misomuses», Critique, n° 560-561, janv-fév, pp. 108-112.
Kristeva, Julia (1998), Etrangers à nous-mêmes, Paris, Fayard.
Kundera, Milan (1984), L’immortalité, Paris, Gallimard.
Kundera, Milan (1986), L’art du roman, Paris, Gallimard.
Kundera, Milan (1989), L’insoutenable légèreté de l’être, Paris, Gallimard.
Kundera, Milan (1998), Jacques et son maître, hommage à Denis Diderot en trois actes, Paris, Gallimard.
Lamontagne, André (1998), «Métatextualité postmoderne : de la fiction à la critique», Études littéraires, Vol. 30, n° 3, pp. 61-76. 
Lemmens, Kateri (2000), « La prose transocéanique : exil et identité dans Le premier Jardin d’Anne Hébert », Anne Hébert et la modernité. Les Cahiers Anne Hébert, n° 2, Québec, FIDES, Université de Sherbrooke, pp. 161-181.
Lyoratd, Jean-François (1979), La Condition postmoderne : Rapport sur le savoir dans les sociétés les plus développées, Paris, Minuit.
Lyoratd, Jean-François (1988), Le Postmodernisme expliqué aux enfants, Paris, Galilée.
Mapangou, Dacharly (2012), La fiction romanesque de la postmodernité et ses labyrinthes : L’exemple des textes d’Alain Robbe-Grillet (France, 1922-2008), de Juan José Saer (Argentine, 1937-2005) et de Boubacar Boris Diop (Sénégal, 1946-), Thèse de doctorat, Université Paris-Est Créteil Val de Marne. 
Parent, Thierry (2005), « Le hasard à l’œuvre chez Milan Kundera », Etudes françaises, vol. 41, n° 2, pp. 117-134.
Touraine, Alain (1992), Critique de la modernité, Paris, Librairie Générale Française.
Vitali, Ilaria (2012), « L'ailleurs, le chez-soi et le monde: la Weltliteratur de Milan Kundera », Venus d'ailleurs. Ecrire l'exil en français, Publifarum, no 17, pp. 1-8.