نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

مقاله حاضر در نظر دارد بازنویسی قصه­های هزار و یک شب توسط مارسل پروست (١٩٢٢- ١٨٧١) در جستجوی زمان از دست رفته را آشکار سازد. پروست با الهام گرفتن از شرق به خلق دنیای شگفت­انگیز خود می­پردازد و شهرزاد قصه­گو نیز در نوشتار او به عنوان القاگر و اشاعه­گر بلقوه حافظه مطرح می­شود. به علاوه˓ جادو و استعاره در درک مفهوم غرابت پسندی دو موضوع اساسی­اند که از دیدگاه مارسل پروست دوگانگی شخصیت­ها می­تواند معیار مناسبی در تبلور دنیای تخیلی تلقی شود (مادام وردورن در شکل دوشس گرمانت نمایان می­شود و اوریان که به صورت خزنده ای کوچک مسخ می­گردد). شرق به دو طریق در جستجوی زمان از دست رفته نمود می­کند˓ یکی با انتخاب دقیق ( جادوی کلام) و دیگری با پیوستگی مداوم لحظات زمان (نقش حافظه) از سوی شهرزاد˓ که هر دو فرآیند در بازنویسی قصه­های شرقی و معرفی آنها به خوانندگان فرانسوی قرن بیستم مهم بوده­اند. تلاش خواهیم کرد با تکیه بر رویکردی مشابه، تأثیر شرق بر این رمان­نویس فرانسوی را نشان دهیم و اینکه این مهم می­تواند به عنوان پایه و اساس هر نوع تحول نهان و آشکار در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

BAUDUIN Andrée & COBLENCE Françoise, Marcel Proust visiteur des psychanalystes, PUF, Paris, 2003.
CHAULET-ACHOUR Christiane, Les 1001 nuits et l’imaginaire du XXème siècle, Harmattan, Paris, 2005.
CHEBEL Malek, La Féminisation du monde. Essais sur Les Mille et une nuits, Payot, Paris, 1996.
CITATI Pietro, La Voix de Shéhérazade, Fata Morgana, Paris, 1996.
GALLAND Antoine, Les Mille et Une Nuits, Phébus, Paris, 1987, (tomes 1, II).
GENETTE Gérard & TODOROV Tzvetan, Recherche de Proust, Seuil, Paris, 1980.
HAERI Shahla, Dar Sayeh Marcel Proust (À l’ombre de Marcel Proust), éditions Qatreh, Téhéran, 1385.
HENRY Anne, La tentation de Marcel Proust, PUF, Paris, 2000.
HORVILLE Robert, Anthologie de la littérature française du XX siècle, Hatier, Paris, 1991.
JOIRET Michel, Lire Marcel Proust aujourd’hui, éditions MEO, Bruxelles, 2009.
JULLIEN Dominique, Proust et ses modèles, Les Mille et une Nuits et les Mémoires de Saint-Simon, José Corti, Paris, 1989.
POMMIER Jean, La Mystique de Marcel Proust, Librairie Droz, Genève, 1968.
PROUST Marcel, À la Recherche du temps perdu, Gallimard, Paris, 1954.
SPITTERS Thomas, Les mots de Proust, Pleins Feux, Nantes, 2005.
TODOROV Tzvetan, Introduction à la littérature fantastique, Seuil, Paris, 1970.