نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
چکیده
جنبش ادبی و هنری سورئالیسم به رهبری آندره برتون توانست معنا و مفهوم جدیدی از «جستجوی خویشتن» را از ورای واکاوی و شناسایی «ضمیر ناخودآگاه» ارائه دهد. بهطوریکه این روند پردازشی را میتوان در رُمان «ناجا» مشاهده کرد. در این داستان، ماجرای «خویشتن» با ملاقات یک زنِ الهامبخش آغاز میشود که ابزارِ اساسی خواب و رویا را برای راوی مهیّا کرده و افشاگرِ یک «تصادف عینی» است. در این رُمان، حصول و بازنمایی قوای روانی و ناخودآگاه و مستتر با اَشکال استعاری و نمادینِ خود، با توسل به شیوههایی تحقق مییابد و قوّهی خیال با خاطرات و خوابها عجین شده و ضمیر ناخودآگاه را بر روی صحنه داستانی نمایان میکند. بهطوریکه میتوان شاهد پندارههای خیالی و ناخودآگاه شد. «ناخودآگاهِ جمعی» نیز که از غرایز، کهنالگوها و تصاویر اصیل و آغازین شکل گرفته قادر است تا از ظریفترین تصاویر متنی پردهبرداری کند. از سوی دیگر احساس غریب و اضطرابآورِ راوی «تصاویری» را رونمایی میکند که با پیش کشیدنِ پدیده «همزادِ» متحوّل و پویا، از فانتسمها و یا پندارههای خیالی سخن میگوید که در طول رُخدادهای داستان در نوسان هستند.
کلیدواژهها