نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
دانشکده ادبیات و علوم انسانی عین شوق، دانشگاه حسن دوم، کازابلانکا، مراکش.
چکیده
چندگانگی فرهنگی و تبعید از موضوعات مهم در ادبیات زنانه مغربزمین به زبان فرانسه به شمار میآیند. در رمان خود، «بازگشت»، نویسنده تونسی فوزیه زواری مسیر قهرمان تبعیدی خود را که در جستجوی هویت است، به تصویر میکشد. او از موقعیت احساس گناه و طرد به موقعیت خودکفایی و عاملیت میرسد، که این امر به واسطه هیبریدیته فرهنگیاش امکانپذیر میشود.
بر اساس فرضیهای که تبعید را راهی برای عاملیت زنانه و آزادی میداند، و با رویکردی موضوعی به بررسی تبعید، هیبریدیته فرهنگی، عاملیت و از دست دادن سرزمین میپردازد، ما به سوالات زیر پاسخ خواهیم داد و بر تحلیل متن ادبی تکیه خواهیم کرد: چگونه تبعید میتواند دلیل طرد اجتماعی زن تبعیدی پس از بازگشت به کشورش باشد؟ و چگونه همین تبعید میتواند کاتالیزوری برای عاملیت زنان باشد، با ارائه فرصتهای جدید، گسترش افقهای آنها و تقویت عزم آنها برای ترویج تغییر در زندگی شخصیشان و حتی در محیط اجتماعیشان؟
کلیدواژهها
موضوعات
d’expression française entre mondialité et localité ». in. Arts plastiques et littérature
francographe au « Maroc » -Localité et mondialité- dir. Hassan Moustir et Ijjou Cheikh
Moussa, FLSH de Rabat. 2017
[2] Bhabha Homi, « “Race”, temps et révision de la modernité », in Les lieux de la culture.
Une théorie postcoloniale (trad. de l’anglais), Paris, Payot, 2007 (1994), pp. 357-385
[3] Bonn Charles, Migrations des identités et des textes entre l’Algérie et la France dans les
littératures des deux rives, L’Harmattan. 2004
[4] Deleuze, Gilles et Guattari, Félix. L’Anti-Œdipe, Paris, Minuit. 1972.
[5] Gardiner, Judith Kegan (dir. publ.) Provoking Agents: Gender and Agency in Theory and
Practice. Urbana: University of Illinois Press. 1995
Raja Nadifi __ L’hybridité culturelle de … | 167
[6] Hurtado-Beca, C. « Le deuxième exil : le retour au pays », in. Hermès la revue, éd. CNRS
Éditions, 1 n° 10, 1992, pp : 251- 261.
[7] Khemiri, Moncef. « L’exil à rebours » dans La Retournée de Faouzia Zouari. in La
littérature tunisienne de langue française : Voix anciennes et nouvelles voies. Sud
Editions, 2010. pp. 105-122
[8] Messer-Davidow, Ellen. « Acting Otherwise ». In Provoking Agents: Gender and Agency
in Theory and Practice, sous la dir. de Judith Kegan Gardiner, Urbana: University of
Illinois Press. 1995. pp. 23-51.
[9] Miraglia, Anne-Marie. « Le regard double de La Retournée : Entre Hier et aujourd’hui,
entre Ebba et Paris », in. Les espaces intimes féminin dans la littérature maghrébine
d’expression française, dir. Robert El Baz et Françoise Saquer-Sabin. L’Harmattan. 2014
[10] Ollivier, Emile. « Et me voilà otage et protagoniste ». In Boutures. vol. 1, nº. 2, 2000.
pp.22-26.
[11] Saïd Edward, Des intellectuels et du pouvoir (Representations of the intellectuel),
traduction française par Paul Chemla, Paris, Seuil, 1996
[12] Segers, Marie-Jeanne. De l’exil à l’errance, Toulouse, Edition Eres. 2009
[13] Stitou, Rajaa. « L’exil comme « épreuve de l’étranger ». Pour une nouvelle clinique du
déplacement. Filigrane, 15(2), 2006. pp.51–67
[14] Ziaei, Hanieh. « Pour une réconciliation avec l’exil ». TicArtToc, (9), 2017. pp. 40–43.
[15] Zouari, Fawzia. La retournée. Ramsay. 2002
SITOGRAPHIE
[1] Ménissier Thierry. « Culture et identité. Une critique philosophique de la notion d’appartenance
culturelle ». 2007, https://journals.openedition.org/leportique/1387.
)