نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
ادبیات فرانکفون و ادبیات تطبیقی، دانشگاه عبدالمالک اسعدی، تطوان، مراکش.
چکیده
شاعر پیشرو و هم‌بنیان‌گذار مجله *Souffles* در مارس 1966، عبد اللطیف اللعبی هیچ‌گاه از آثارش جدا نیست. البته، نویسنده نمی‌تواند از خلق خود فرار کند و نه خلق از زندگی او، اما آزمون‌هایی که او گذرانده، قلم او را تیز کرده و زبانش را شکل داده است. پشت جمله «من می‌توانم آنچه را که می‌نویسم» که ساختار اثر را شکل می‌دهد، حضور «من می‌توانم آنچه را که می‌خوانم» از سوی خواننده حس می‌شود. این بدان معناست که این صدای منحصر به فرد و بارور که از سبک‌های زیبایی‌شناختی فرار می‌کند و ژانرها را زیر پا می‌گذارد، خواننده را به کشف سرزمین‌هایی دعوت می‌کند که سرشار از تردیدهای عمیق و پرسش‌های سوزان است. این مقاله به تحلیل چگونگی تکامل تعهد شاعرانه اللعابی به سوی شکلی از تعهد زیبایی‌شناختی وسیع‌تر می‌پردازد که خواننده را در یک فرآیند همکاری متنی درگیر می‌کند. در این راستا، تحلیل مفهوم «جهان‌های ممکن»، همان‌طور که توسط امبرتو اکو نظریه‌پردازی شده، به ما کمک می‌کند تا این گشودگی و حرکت دائمی که ویژگی آثار اللعابی است را درک کنیم، جایی که متن به عنوان فضایی در حال بازترکیب مداوم تصور می‌شود و در نتیجه، پتانسیل‌های متعددی از یک مقاومت شاعرانه در برابر هرگونه تعرض به کرامت انسانی را بازتاب می‌دهد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
Différence, 2008.
[2] ALESSANDRA, Jacques. « Abdellatif Laâbi ». Charles Bonn, Naget Khadda et Abdallah
Mdaghri-Alaoui (dir.), Littérature maghrébine d’expression française. Vanves : EDICEF,
1996, pp. 159-167.
[3] APOLLINAIRE, Guillaume. Alcools. Paris : Gallimard, 1966.
[4] ARAGON, Louis. Entretiens avec Francis Crémieux, Paris : Gallimard, 1964.
[5] AUDEGUY, Stéphane, FOREST, Philippe (dir.). Ce que peut (encore) la littérature ? La
nouvelle revue française, N° 609. Paris : Gallimard, 2014.
[6] BABANA-HAMPTON, Safoi (2016), « Introduction : Les Vies multiples d’Abdellatif
Laâbi ». Expressions maghrébines, n°. 15, 2016, pp. 1-9.
[7] BENOIT, Denis. Littérature et engagement : De Pascal à Sartre. Paris : Seuil, 2000.
[8] CHAUDET, Chloé. Ecritures de l'engagement par temps de mondialisation. PARIS :
CLASSIQUES GARNIER, 2016.
[9] CLAUDEL, Paul. Réflexions sur la poésie. Paris : Gallimard, 1963.
[10] EKO MBA, Fabrice. L’intellectuel africain au travers de ses postures politiques. Paris :
L’Harmattan, 2022.
[11] ECO, Umberto. Lector in fabula. Paris : Le livre de poche, 1985.
[12] LAABI, Abdellatif. La poésie est invincible. Bègles : Le Castor Astral, 2022.
[13] LAABI, Abdellatif. Presque riens. Bègles : Le Castor Astral, 2020.
[14] LAABI, Abdellatif. Œuvre poétique T1. Casablanca : Editions du Sirocco, 2018(a).
[15] LAABI, Abdellatif. Œuvre poétique T2. Casablanca : Editions du Sirocco, 2018(b).
[16] LAABI, Abdellatif. Petites lumières. Paris : Editions de la Différence, 2017.
[17] LAABI, Abdellatif. L’arbre à poèmes. Paris : Gallimard, 2016.
[18] LAABI, Abdellatif. Le livre imprévu. Paris : Editions de la Différence, 2010.
[19] LAABI, Abdellatif. L’écriture au tournant. Casablanca : Al Manar, 2000.
[20] LAABI, Abdellatif. La brûlure des interrogations. Paris : L’Harmattan, 1985.
[21] LAABI, Abdellatif. Sous le bâillon, le poème (Ecrits de prison, 1972-1980). Paris :
L’Harmattan, 1981.
[22] LOTTMAN, Herbert. L’écrivain engagé et ses ambivalences de chateaubriand à
Malraux. Paris : Odile Jacob, 2003.
[23] MALLARME, Stéphane. Œuvres complètes. Paris : Gallimard, 1945.
[24] MESCHONNIC, Henri. Critique du rythme : anthropologie historique du langage.
Lagrasse : Editions Verdier, 1982.
[25] ROUSSET, Jean. Forme et signification : essai sur les structures littéraires de Corneille
à Claudel. Paris : Librairie José Corti, 1962.
[26] SARTRE, Jean-Paul. Qu’est-ce que la littérature ? Paris : Gallimard, 1948.
[27] SARTRE, Jean-Paul. L’être et le néant. Paris : Gallimard, 1943.
[28] TURKI, Mohamed. Jean-Paul Sarthe : L’intellectuel et son ombre, Lecture critique d’un
penseur et de son œuvre. Paris : L’Harmattan, 2021.
[29] TODOROV Tzvetan. « Que peut la littérature ? ». La littérature en péril. Paris :
Flammarion, 2007.
[30] SOUFFLES, n°. 1, Revue trimestrielle. Tanger : Imprimerie E.M.I., 1966.
[31] SOUFFLES, n°. 2, Revue trimestrielle. Tanger : Imprimerie E.M.I., 1966.
SITOGRAPHIE
[1] ALESSANDRA, Jacques. WAUTHIER, Jean-Luc. SEFRIOUI, Kenza. « Abdellatif Laâbi :
L’écriture est un lieu d’errance utopique », Institut du monde arabe, 3 mars 2017,
https://www.radiofrance.fr/franceculture/abdellatif-laabi-l-ecriture-est-un-lieu-d-errance-utopique2472054.
[2] MALAURE, Julie. « Grand entretien littéraire avec Abdellatif Laâbi ». Comédie du livre, 2013.
https://www.dailymotion.com/video/x11gn9v.
[3] RICHEUX, Marie. « Dissidence bleue » Pas la peine de crier, 11 janvier 2012,
https://www.radiofrance.fr/franceculture/podcasts/pas-la-peine-de-crier/dissidence-bleue-8631700.
[4] SWIDZINSKI, Jean. « L’art comme art contextuel » (manifeste). Inter, (68), 1997.
https://id.erudit.org/iderudit/46357ac.
VARIER, Zoé. « Abdellatif Laâbi, poète de la colère, de la douceur et de la révolte ». D’ici, d’ailleurs,
22 avril 2016. https://www.radiofrance.fr/franceinter/podcasts/d-ici-d-ailleurs/abdellatif-laabipoete-de-la-colere-de-la-douceur-et-de-la-revolte-8630155
)