Type de document : Research Paper
Auteurs
1 Département de langue et littérature françaises, , Université Bu-Ali Sina, Hamedan, Iran.
2 Département de la traduction française, Faculté des lettres persanes et des langues étrangères, Université Allameh Tabataba'i, Téhéran, Iran.
Résumé
Les Chants de Maldoror résistent obstinément à toute classification dans un genre littéraire spécifique, révélant une nature hétéroclite qui défie toute tentative de catégorisation. Des tentatives ont été faites pour ancrer ce texte de la seconde moitié du XIXe siècle dans le registre de la poésie. Cependant, au-delà de son apparente dissonance et de son rejet des normes établies, ce texte novateur trouve sa cohérence sous l'égide d'un narrateur autoritaire, qui semble être la seule instance garantissant la continuité interne des six chants. La prédominance de la narration, en élargissant le plan du discours, agit comme un rempart empêchant le lecteur de s'identifier aux personnages ou de succomber à l'illusion référentielle. Ceci non seulement écarte le lecteur du lecteur idéal, mais le dépeint aussi comme un mauvais lecteur. Les références constantes à l'acte de narration, troublant le cours de l'histoire, l'adresse récurrente du narrateur au narrataire et les commentaires sur le récit et l'histoire confirment la suprématie de la narration dans le texte lautréamontien. L'existence d'une narration autoréflexive et narcissique, dès les premières lignes, remet incontestablement en question l’horizon attente du lecteur. Cette présence requiert une lecture pleinement avertie, défiant toute quête de sens, et confronte le lecteur à des questions fondamentales sur la nature et les fonctions des notions telles que l'écriture, la lecture, la narration, l'auteur et la littérature.
Mots clés
Titre d’article [Persian]
سلطه‌جویی نظام گفتمانی در سروده های مالدورور
Auteurs [Persian]
- حسن زختاره 1
- اسماعیل فرنود 2
1 گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه بوعلی‌سینا،همدان، ایران.
2 گروه مترجمی زبان فرانسه، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
Résumé [Persian]
ناهمگن بودن سروده‌های مالدورور به‌حدی است که هرگونه تلاشی برای گنجاندن این متن در یک گونة ادبی خاص بی‌گمان با شکست روبرو خواهد شد. گرچه بسیاری این متن به‌ظاهر منثور نیمة دوم سدة نوزدهم را در ادبیات منظوم جای می-دهند، اما تردیدی نیست که ورای بی‌انسجامی ظاهری و هنجارشکن این متن بدیع، وجود یک راوی اقتدارطلب اما شاید تنها عنصری باشد که پیوند و انسجام درونی شش سروده را تضمین می‌کند. سلطه‌جویی روایت تا آنجا پیش می‌رود که هم‌زمان با برتری یافتن حجم گفتمان بر حکایت، راوی هرگز به خوانندة متن لوتره‌آمون اجازه نمی‌دهد تا با داستان آن هم‌ذات‌پنداری کرده و به اصطلاح با تن دادن به توهم ارجاعی از خوانندة آرمانی متن دور گشته و به خوانندة بد بدل گردد. ارجاع مداوم روایت به کنش روایت‌پردازی با گسستن جریان داستان، سخن گفتن با روایت‌شنو و تفسیر گفته‌ها و داستان، همگی بر حضور پررنگ راوی و روایت‌پردازی در سروده-های مالدورور صحه می‌گذراند. تردیدی نیست که وجود چنین روایتی خودبازتاب و خودشیفته، در همان نخستین سطور اولیة متن افق انتظار خوانندة سدة نوزدهم را به چالش می‌کشد و از او خوانشی سراسر آگاهانه می‌طلبد، خوانشی که خواننده را در جستجوی بی‌پایان معنا ناکام می‌گذارد و همواره او را با پرسش‌های بنیادینی پیرامون چیستی و کارکردهای انگاره‌های مهمی چون نوشتار، خوانش، روایت، مولف و ادبیات مواجه می‌سازد.
Mots clés [Persian]
- نوشتار خودآگاه
- خوانش آگاهانه
- سروده‌های مالدورو
- روایت‌شناسی
- نظام گفتمانی
- BARTHES, Roland. Le Bruissement de la langue. Essais critiques IV. Paris : Seuil, 1984.
- BLANCHOT, Maurice. Lautréamont et Sade. Paris : Minuit, 1963.
- BENVENISTE, Emile. Problèmes de linguistique générale, II. Paris : Gallimard, 1974.
- GENETTE, Gérard. Figures III. Paris : Seuil, 1972.
- GENETTE, Gérard. Palimpsestes. La littérature au second degré. Paris : Seuil, 1992.
- HUGOTTE, Valéry. Lautréamont, Les Chants de Maldoror. Paris : PUF, 1991.
- JOUVE, Vincent. Poétique du roman. Paris : Armand Colin, 1997.
- JOUVE, Vincent. Effet-personnage dans le roman. Paris : PUF, 1998.
- KERBRAT-ORECCHIONI, Catherine. L'Enonciation. De la subjectivité dans le langage. Paris : Armand Colin, 2002.
- LAUTREAMONT, DUCASSSE Isidore. Œuvres Complètes. Paris : GF Flammarion, 1990.
- MACHET, Agnès. « Le contrechamp dans Les Chants de Maldoror d'Isidore Ducasse ». Lautréamont, Retour au texte, Scepi, H., et J.-L., Steinmetz (sous direction), Poitiers : URF Langues Littératures, Maison des sciences de l'homme et de la société, 2001.
- MAINGUENEAU, Dominique. L'Enonciation en linguistique française. Paris : Hachette, 1994.
- SOLLERS, Philippe. « La Science de Lautréamont ». L'Ecriture et l'expériences des limites, Paris : Seuil, 1968.
- TADIE, Jean-Yves. Le Récit poétique. Paris : Gallimard, 1994.
- TISSET, C Analyse linguistique de la narration. Paris : CDU SDEES, 2000.
- ZOKHTAREH, Hassan & Mahvash, Ghavimi. « Lautréamont et la parodie ». Plume, 13, 2011, pp. 143-163.
- ZOKHTAREH, Hassan. « Texte-Phénix. Textophagie chez Lautréamont ». Revue des études de la langue française, 10 (1), 2018, pp. 59-68.
- زختاره حسن و اسماعیل فرنود، «دموکراسی ادبی در آوازهای مالدورور»، پژوهش ادبیات معاصر جهان، شماره 27(1)، 1401، صص 325-350.
- زختاره حسن، «بررسی فرداستان در آوازهای مالدورور»، پژوهش‌های زبان و ترجمه فرانسه، شماره 2(2)، 1398، صص 139-156.
- زختاره حسن، «بررسی نشانه ـ معناشناختی کارکرد انگیزشی گفته‌پردازی در هزارویک شب، از میرایی تا نامیرایی»، جستارهای زبانی، شماره 1(43)، 1397، صص 139-159.
)