نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه تبریز،تبریز، ایران

2 آموزش زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

3 گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

4 زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

هر مفهوم روایی مستلزم چارچوب­ مکانی و زمانی خاصی است که از طریق آن در بستر متن گسترش می­یابد. برخلاف رمان سنتی که بافت زمان و مکان را موضوعی حاشیه­ای تلقی می­کند، رمان مدرن به مطالعه­ی دگرگونی ویژگی­ها و ساختار مکانی می­پردازد و بازسازی بی­وقفه­ی مکان را از ورای نگاه نهاد ناظر نشان می­دهد. گذر میلان (1954)، به عنوان نخستین اثر برتر از میشل بوتور، که بر پایه­ی درکی چند آوایی از جهان واقع بنا شده است، روایتی کابوس وار از زندگی شهری است که شکاف روزافزون میان انسان و جامعه­ی مدرن را به تصویر می­کشد. در حقیقت، جهان داستانی بوتور جهانی ذهن­گرا (سوبژکتیو) است که در نگاه راوی یا در خودآگاه شخصیت‌های رمان شکل می­گیرد. با این حال، ساختار مکانی دربردارنده­ی یک بعد عینی نیز می­باشد که برگرفته از جهان واقع بوده و به ساخت معنا در اثر کمک می­کند. خوانشی عمیق از چارچوب­بندی مکان در رمان یاد شده به پژوهشگر این امکان را می‌دهد که به تصویر ذهنی‌ نویسنده از دنیای مدرن دست یابد. ما در این مقاله نخست به تحلیل گزیده­هایی از رمان بوتور می­پردازیم که بر جنبه­های توپوگرافیک بافت مکان تکیه دارند و در مرحله­ی بعد سعی بر این داریم که ارتباط میان چارچوب­ مکانی و تنش درونی نهاد ناظر را آشکار کنیم.

کلیدواژه‌ها

  1. AFKHAMI NIA M., DJAVARI, M-H., MOHAMMADI-AGHDASH, M., AHANSAESALMASI, S. « Enjeux des postures énonciatives dans Harmonie nocturne, présentation suivie des modèles textuels ». Revue des études de la langue française, n 24, 2021, pp115-130.
  2. BARONI, Raphaël. Les Rouages de l’intrigue : Les outils de la narratologie postclassique pour l’analyse des textes littéraires. Genève: Slaktine Érudition, 2017.
  3. BARTHES, Roland. «L'effet de réel.» Communications 11, 1968, pp. 84-89.
  4. BENVENISTE, Émile. Problèmes de linguistique générale, Tome I. Paris : Gallimard, 1976.
  5. BUTOR, Michel. Essais sur le roman. Paris: Gallimard, 1992.
  6. BUTOR, Michel. Passage de Milan. Paris: Les Éditions de Minuit, 1954.
  7. FÄRNLÖF, Hans . « Chronotope romanesque et perception du monde : A propos du Tour du monde en quatre-vingts jours .» Poétique152, 2007, pp. 439-456.
  8. FRIEDRICH, Hugo. « Le paradoxe de Pascal : L’expression linguistique d’une forme de pensée.» Courrier du Centre international Blaise Pascal 17, 1995, pp. 1-40.
  9. FROHOCK, Wilbur Merrill. «Introduction to Butor.» Yale French Studies 24, 1959, pp. 54-61. <https://www.jstor.org/stable/2929302>
  10. GHÂSSEMI, Reza. Harmonie nocturne. Trads. Jean-Charles Flores et Robert Sctrick. Paris: Phébus, 2001.
  11. GUILLAUME, Gustave. «Une vie , une œuvre.» Langages178, 2010, pp. 11-20.
  12. LE QUERLER, Nicole. «Les modalités en français.» Revue belge de philologie et d'histoire 82, 2004, pp. 643-656.
  13. LECA-MERCIER, Florence. 35 questions de grammaire française. Paris: Armand Colin, 2019.
  14. MOHAMMADI-AGHDASH, Mohammad. « L'hétérogénéité énonciative montrée : le cas des îlots textuels dans Une Vie de Maupassant». Plume, 2018, pp. 157-182.
  15. NAZRI-DOUST, Mas’oud., SHAHTALEBI HOSSEIN-ABADI, Vida. «Passage de Milan et tradition réaliste.» Revue des Études de la Langue Française, 2008, pp. 77-90.
  16. OPPERMANN-MARSEAUX, Evelyne., GABRIELLA, Parussa. «Quelques valeurs énonciatives du futur I en ancien et moyen français 77 | 2018, , consulté le 03 mai 2019. DOI : 117 Pagination : 117-.» Linx [En ligne] (2018): 117-142. mis en ligne le 30 avril 2019
  17. PERUGINI, Gabriel. Déconstruction et reconstruction chez Michel Butor et Alain Robbe-Grillet : contribution du nouveau roman à l’imaginaire social des Trente glorieuses (1946-1975). São Paulo: Université Charles de Gaulle-Lille III, 2015.
  18. RABATEL, Alain. «Cas de belligérance entre perspectives du narrateur et du personnage : neutralisation ou mise en résonance des points de vue ?» Linx Revue des linguistes de l’université Paris X Nanterre 43 (2000): 103-120. <http://linx.revues.org/1095>
  19. RABATEL, Alain. Homo Narrans: Pour une analyse énonciative et interactionnelle du récit. Vol. Tome I: Les points de vue et la logique de la narration. Limoges: Lambert-Lucas, 2008.
  20. RABATEL, Alain. La construction textuelle du point de vue. Lausanne, Paris: Delachaux et Niestlé, 1998a.
  21. RABATEL, Alain. Une Histoire du Point de Vue, Université de Metz/Actuelle Université de Lorraine, 1998b.
  22. RABATEL, Alain. «Le point de vue, une catégorie transversale.» Armand Colin, 2005, pp. 57-68.
  23. RABATEL, Alain. «Les représentations de la parole intérieure [Monologue intérieur, discours direct et indirect libres, point de vue].» Langue française 132, 2001, pp. 72-95.
  24. ROUSSEAU, André. «Espace, référence, représentation. Réflexions sur quelques conceptualisations de l'espace.» Faits de langues: Motivation et iconicité. 1, 1993, pp. 151-162.
  25. TODOROV, Tzvetan. «Les catégories du récit littéraire.» Communications; Recherches sémiologiques : l'analyse structurale du récit 8, 1966, pp. 125-151. <https://www.persee.fr/doc/comm_0588-8018_1966_num_8_1_1120>
  26. VULTUR, I. Paul Ricœur et la narratologie : un dialogue croisé. Cahiers de Narratologie(39). 2021, pp. 1-16. Retrieved from http:// journals.openedition.org/narratologie/12073