Type de document : Research Paper

Auteurs

• Michel N. NTEDONDJEU
• Anne-Clotilde KAMENI WENDEU

Littérature française. Faculté des langues et littératures étrangères, Université de Buéa, Buéa, Cameron.

Résumé

 Les guerres tribales ainsi que les crises sécuritaires qu’on observe de part et d’autre en Afrique en général, et au Cameroun en particulier, ont multiplié dans les réseaux sociaux des plates-formes d’échanges. Ces dernières, en réaction aux évènements socio-politiques, laissent voir des discours passionnés qui dégénèrent très souvent en discours haineux.  Cette déviance s’explique par l’illimitée liberté d’expression qui caractérise ces fora (Facebook, WhatsApp, Messenger, etc.). Par ricochet, les partis sont hâtivement pris et chacun se donne à cœur joie pour défendre ses opinions dans ses plateformes virtuelles qui renforceraient une mise en scène discursive à visée pathémique. C’est ainsi qu’au terme de la présidentielle d’octobre 2018 au Cameroun, les résultats ont suscité, de la part des partisans des deux principaux partis politiques en lice (RDPC/MRC), des contestations ouvertes qui ont atteint leur paroxysme dans les réseaux sociaux. On a pu observer de la violence verbale qui transformait cet espace médiatique en un véritable champ de bataille : c’est le théâtre d’une argumentation de protestation qui place la violence verbale au centre des préoccupations du linguiste. Comment les internautes procèdent-ils discursivement pour mettre en scène l’expression de la violence sur les réseaux sociaux ? En d’autres termes, comment la violence se matérialise-t-elle verbalement et linguistiquement dans les réseaux sociaux ? Par le biais d’une analyse pluridisciplinaire du discours, le présent article se penche sur l’orientation argumentative de ces discours qui loin d’apaiser la situation, peuvent conduire à une sorte de déstabilisation de la cohésion sociale.

Mots clés

• Analyse du discours
• Discours médiatique
• Mise en scène
• Violence verbale
• Réseau sociaux

Titre d’article [Persian]

صحنه‌گردانی خشونت کلامی در شبکه‌های اجتماعی. مطالعه موردی دعاوی قضایی پسا انتخابات ریاست جمهوری اکتبر 2018 در کامرون

Auteurs [Persian]

• میشل نارسیس نتدونجو
• آن کلوتیلد کامِنی وِندئو

ادبیات فرانسه، دانشکده زبان ها و ادبیات خارجی، دانشگاه بوئا، بوئا، کامرون.

Résumé [Persian]

جنگ‌های قبیله‌ای و همچنین بحران‌های امنیتی که در سراسر آفریقا به طور کلی و در کامرون به طور خاص مشاهده شده است، باعث ایجاد بسترهای گفتگوی متعدد در رسانه‌های اجتماعی گردیده است. این پلتفرم‌ها، در واکنش به رویدادهای سیاسی-اجتماعی، امکان سخنرانی‌های پرشور را فراهم می‌کنند که اغلب به سخنان تنفرآمیز تبدیل می‌شوند. این انحراف، با آزادی بیان نامحدودی که  مشخصه این انجمن ها (فیس بوک، واتساپ، مسنجر ...) می باشد، توجیه می شود. در نتیجه، طرفداری های عجولانه ای روی می دهد و هر یک از دفاع از نظرات خود که صحنه‌سازی گفتمانی با هدفی «اسفناک» را تقویت می‌کند، لذت می‌برد. بنابراین، در پایان انتخابات ریاست‌جمهوری کامرون در اکتبر 2018، نتایج رقابت‌های آشکاری را از سوی حامیان دو حزب سیاسی اصلی در رقابت (RDPC/MRC) که در شبکه‌های اجتماعی به اوج خود رسیده‌اند، به‌وجود آورد. ما می‌توانیم خشونت کلامی را مشاهده کنیم که این فضای رسانه‌ای را به یک میدان جنگ واقعی تبدیل کرد: این صحنه یک بحث است که خشونت کلامی را در مرکز نگرانی‌های زبان‌شناس قرار می‌دهد. چگونه کاربران اینترنت به صورت گفتمانی بیان خشونت را در شبکه های اجتماعی به نمایش می گذارند؟ به عبارت دیگر خشونت به صورت کلامی و زبانی در شبکه های اجتماعی چگونه تحقق می یابد؟ این مقاله با تحلیل چند رشته ای گفتمان، به جهت گیری استدلالی این گفتمان ها می پردازد که به دور از آرامش بخشیدن به اوضاع، می تواند به نوعی بی ثباتی انسجام اجتماعی منجر شود.

Mots clés [Persian]

• تحلیل گفتمان
• گفتمان رسانه‌ای
• صحنه‌گردانی
• خشونت کلامی
• شبکه‌های اجتماعی