نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ادبیات فرانسه، گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه تهران، ایران

2 دانشیار زبان و ادبیات فرانسه، گروه آموزشی زبان و ادبیات فرانسه، دانشکده ی زبان های خارجی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

ادبیات همواره صحنه‌ٴ منازعات اجتماعی بوده است. اما هرگز صرفا به بازنمایی این منازعات اکتفا نکرده و در برابر آن‌ها بی‌تفاوت نبوده است. زیرا رسالت اصلی ادبیات واکنش به گفتمان‌ها و بازنمود‌های اجتماعی و ریز سؤال بردن آن‌هاست. زندگی در پیش رو اثر رومن گاری (1975) یکی از آثاری است که در آن می‌توان برخورد دو گفتمان اجتماعی را دید. این برخورد منشأ ظهور یک کشش ایدئؤلوژیک می‌شود و می‌توان آن را با دیدگاه نقد دریافت ‌شناختی و جامعه‌شناختی مورد مطالعه قرار داد. بنابراین، در مطالعه ‌ٴ حاضر، با بهره‌گیری از مفاهیم یاوس در باب تحلیل دریافت‌شناختی و هم‌چنین نقد جامعه‌شناختی دوشه، زیما و باختین، قصد داریم این اثر را مورد بررسی قرار دهیم و در نظر داریم به سؤالات زیر پاسخ گوییم: چگونه اثر رومن گاری را می‌توان خوانشی نو از بینوایان دانست و چگونه می‌توان این خوانش را از دیدگاه جامعه‌شناختی تحلیل کرد؟ موضع رمان در برابر این نزاع ایدئولوژیک چیست؟ چگونه جهان گاری مرز بازنمودهای اجتماعی را دستخوش تغییر و آن‌ها را بازتعریف می‌کند؟ در راستای پاسخ به این سؤالات ابتدا به مطالعه‌ی دریافت‌شناختی اثر می‌پردازیم. سپس اثر را از دیدگاه  نقد جامعه‌شناختی مطالعه می‌کنیم و در نهایت به بررسی کارکرد زیباشناسی کارناوالسک خواهیم پرداخت. خواهیم دید که چگونه اثر منتخب، با به تصویر کشیدن شخصیت ‌های پارادوکسال، به بازنمود‌های اجتماعی عصر خویش واکنش نشان می‌دهد. پژوهش حاضر موضع انتقادی اثر را در برابر نزاع اجتماعی مورد نظر آشکار خواهد کرد.   

کلیدواژه‌ها

موضوعات

[1] Abbassi, Ali et Dehghani, Mahdi. « Étude du roman d’Olivier Adam, Les Lisières, au travers de la théorie de Pierre Bourdieu relative à l’espace social, la domination et la distinction ». Revue des Études de la Langue Française. v. 11, n. 2, 2019, pp. 27-44.
[2] Brosseau, Marc. Des Romans-Géographes. Paris: L’Harmattan, 1996.
[3] Duchet, Claude. « La méthode sociocritique, exemple d’application : le sociogramme de la guerre ». Revue d’études francophones. v. 5, n. 5, 1995, pp. 31-54.
[4] Djavari, Mohammad-Hossein et Karimlou, Naïmé. « Une étude sociologique de La Peste d’Albert Camus à travers le structuralisme génétique de Lucien Goldmann ». Recherches en Langue et Littérature Françaises. v. 13, n. 23, 2019, pp. 67-81.
[5] Fromilhague, Catherine et Sancier-Château, Anne. Introduction à l’analyse stylistique. Paris : Armand Colin, 2016.
[6] Gary, Romain. La vie devant soi. Paris: Mercure de France, 1975.
[7] Genette, Gérard. Figures III. Paris : Seuil, 1972.
[8] Jauss, Hans Robert. Pour une esthétique de la réception. Maillard, Claude. Paris: Gallimard, 1978.
[9] Jouve, Vincent. Poétique du roman. Paris: Armand Colin, 2020.
[10] Kalinowski, Isabelle. « Hans-Robert Jauss et l’esthétique de la réception ». Revue germanique internationale. v. 8, n. 8, 1997, pp. 151-172.
[11] Landowski, Eric. Passions sans nom. Paris: PUF, 2004.
[12] Maingueneau, Dominique. L’Énonciation en linguistique française. Paris: Hachette, 1999.
[13] Popovic, Pierre. « La sociocritique. Définition, histoire, concepts, voies d’avenir ». Pratiques. v. 151/152, n. 151/152, 2011, pp. 7-38.
[14] Popovic, Pierre. « De la semiosis sociale au texte : la sociocritique ». Signata. v. 5, n. 5, 2014, pp. 153-172.
[15] Popovic, Pierre. « 1817, Un état de l’imaginaire social. Hugo sociocriticien? ». Romantisme. v.1, n. 175, 2017, pp. 8-16.
[16] Raoufzadeh, Tayebeh et Keyfarokhi, Mehrnoosh. « Étude du discours de la domination dans Les Gardiens de Varazil de Gholam-Hossein Sa’edi ». Plume. v. 15, n. 30, 2020, pp. 147-162.
[17] Zima, Pierre. Manuel de sociocritique. Paris: L’Harmattan, 2000.
Sitographie
[18] Milat, Christian. « La vie devant soi : splendeurs et misères du savoir médical ». Épistémocritique. v. 3, 13 sep. 2008. https://epistemocritique.org/la-vie-devant-soi-splendeurs-et-miseres-du-savoir-medical/
[19] Tran-Gervat, Yen-Mai. « Pour une définition opérationnelle de la parodie littéraire : parcours critique et enjeux d’un corpus spécifique ». Cahiers de Narratologie. n. 13, 01 sep. 2006. https://journals.openedition.org/narratologie/372
[20] Rouayrence, Catherine. « Rire carnavalesque et roman réaliste ». Esthétique du rire, Édité par Alain Vaillant, Paris : Presses universitaires de Paris Nanterre, 2012, pp. 327-352. https://books.openedition.org/pupo/2332?lang=fr