نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

ترجمۀ آثار آل احمد، با حفظ و رعایت زبان شفاهی و لحن وی در زبان مقصد کاری بس دشوار است. وی با استفاده از جملات آهنگین، سکته‌ای و مملو از آرائه‌های ادبی ریتم خاصی به نوشتار خود بخشیده است. در این پژوهش با توسل به رویکرد آنری مشونیک در حوزه ترجمه‌شناسی، برآنیم تا مشکلات و چالش‌های ترجمۀ آثار آل احمد را در کتاب سنگی بر گوری بررسی نماییم. برای نیل به این مقصود، ریتم جملات این نویسنده را به سه دسته ریتم زبانی، ریتم بلاغی و ریتم شاعرانه تقسیم و سپس با ارائه ترجمه، بررسی می‌نماییم. مشکلات زبانی ناشی از انحراف دستوری و واجی از یک سو و از سوی دیگر مساله فرهنگی که در ارتباط با سنت ایرانیان است، از جمله مواردی است کار مترجم را دشوار کرده و وی را مجبور به استفاده از انطباق در ترجمه می‌کند. از این رو، ریتم زبان آل احمد در ترجمه بازآفرینی نمی‌شود. از آنجا که این کتاب هنوز به زبان فرانسه ترجمه نشده است، قسمتهای پیشنهادی توسط نویسندۀ مقاله ترجمه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

[1] Ahmadi, Mohammad-Rahim. « La poétique de la traduction chez Mohammad Qazi ». Recherches en Langue et Littérature Française, Année 6, n. 9, 2013, pp. 1-18.
[2] Aquien, Michèle. « Le rythme, syntaxe et vers ». Cairn, 2011, 69-92. www.cairn.info/la-versification--9782130590903-page-69.htm
[3] Benveniste, Émile. « La notion de ‘rythme’ dans son expression linguistique ». Problèmes de linguistique générale, Paris, Gallimard, 1966, pp. 327‑335.
[4] Bourassa, Lucie. « Articulation et rythme : matière, pensée et création dans le discours ». Intermédialités. Histoire et théorie des lettres, des arts et des techniques, n. 16. 2010, pp. 56-70.
[5] Cordingly, Antony. « Oralité chez Henri Meschonnic ». Palimpsestes, 27, 2015, pp. 47-60.
[6] Do-Hurinville. « Problèmes de linguistique liés à la traduction (vietnamien-français) ». Grammaire et Cognition, 2009, pp. 179-192.
[7] Damadi, S.M. « À propos de la traduction ». Collection des articles de deuxième conférence des enjeux de la traduction. Tabriz : Les Éditions de l’Université de Tabriz, 1994, pp. 56-64.
[8] Ladmiral, Jean-René. Traduire : Théorèmes pour la traduction. Paris : Gallimard, 1994.
[9] Larson, Mildred L. Meaning-based translation: a guide to cross-language equivalence. Second edition, New York: University Press of America.
[10] Makoui, Chahrzad et Chafi, Sanaz. « Les tendances d’Antoine Berman appliquées à la traduction du roman Cet été-là de Véronique Olmi ». Recherche en langue et littérature françaises, année 10, n. 17, 2016, pp. 129-140.
[11] Martinet A. Eléments de linguistique générale. Paris : A. Colin, 1970.
[12] Maurus, Patrick et Vrinat-Nikolov, Marie. « Traduire le texte-monde ». Plume, n.17, 2013, pp. 23-37.
[13] Meschonnic, Henri. Poétique du traduire. Lagrasse : Verdier, 1999.
[14] Meschonnic, Henri. Critique du rythme. Anthropologie historique du langage. Lagrasse : Verdier, 1982.
[15] Meschonnic, Henri. Éthique et politique du traduire. Paris : Verdier, 2007.
[16] Raguet, Christine, Mahdavi Zadeh, Mojgan et Nakhaei, Bentolhoda. « Le rythme et la rime dans les Robâïât de Fitzgerald : Traduction ou création littéraire ? ». Revue des Etudes de la Langue Française, septième année, n.13, 2015, pp. 28-36.
[17] Salimi Kouchi, Ebrahim et Ashrafi, Sousan et Shafiee, Samneh. « Une étude stylistique de la traduction de L’Enfant de l’autre ». Language and Translation Studies, v.46, 2014, pp. 1-23.
[18] Sherkat Moghadam, Sedigheh et Ziar, Mohammad. « Etude psychocritique de l’œuvre de Djalâl Al-e Ahmad ». Recherches en Langue et Littérature Française, v.10, Issue 18, 2016, pp. 179-194.
[19] Wecksteen, Corinne. « La traduction des connotations culturelles : entre préservation de l'Etranger et accumulation ». Plume, n. 4, 2006.
[20] Encyclopédie Musicale, Paris : Fasquelle, T.III, 1961.
[21] Michon, Pascal. « Rythme, langage et subjectivation selon Henri Meschonnic ». Rhuthmos, 15 juillet 2010, [en ligne]. URL : http://rhuthmos.eu/spip.php?article32.
[22] آل احمد جلال، سنگی بر گوری، مهر، تهران، 1385.
[23] کوچی سلیمی ابراهیم، اشرف سوسن، «بررسی سبک‌شناختی ترجمه داستان کوتاه بچة مردم»، مطالعات زبان و ترجمه، سال چهل و ششم، شماره 1، زمستان ۱۳۹۲.
[24] نقابی عفت، تاج فیروزه فاطمه، «بررسی مؤلفه‌های زبان عامیانه در داستان‌های جلال آل احمد»، زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی)، شماره 29، 1397.