نجمه اکبری؛ اسفندیار اسفندی
چکیده
ادبیات همواره صحنه‌ٴ منازعات اجتماعی بوده است. اما هرگز صرفا به بازنمایی این منازعات اکتفا نکرده و در برابر آن‌ها بی‌تفاوت نبوده است. زیرا رسالت اصلی ادبیات واکنش به گفتمان‌ها و بازنمودهای اجتماعی ...
بیشتر
ادبیات همواره صحنه‌ٴ منازعات اجتماعی بوده است. اما هرگز صرفا به بازنمایی این منازعات اکتفا نکرده و در برابر آن‌ها بی‌تفاوت نبوده است. زیرا رسالت اصلی ادبیات واکنش به گفتمان‌ها و بازنمودهای اجتماعی و ریز سؤال بردن آن‌هاست. زندگی در پیش رو اثر رومن گاری (1975) یکی از آثاری است که در آن می‌توان برخورد دو گفتمان اجتماعی را دید. این برخورد منشأ ظهور یک کشش ایدئؤلوژیک می‌شود و می‌توان آن را با دیدگاه نقد دریافت شناختی و جامعه‌شناختی مورد مطالعه قرار داد. بنابراین، در مطالعه ٴ حاضر، با بهره‌گیری از مفاهیم یاوس در باب تحلیل دریافت‌شناختی و هم‌چنین نقد جامعه‌شناختی دوشه، زیما و باختین، قصد داریم این اثر را مورد بررسی قرار دهیم و در نظر داریم به سؤالات زیر پاسخ گوییم: چگونه اثر رومن گاری را می‌توان خوانشی نو از بینوایان دانست و چگونه می‌توان این خوانش را از دیدگاه جامعه‌شناختی تحلیل کرد؟ موضع رمان در برابر این نزاع ایدئولوژیک چیست؟ چگونه جهان گاری مرز بازنمودهای اجتماعی را دستخوش تغییر و آن‌ها را بازتعریف می‌کند؟ در راستای پاسخ به این سؤالات ابتدا به مطالعه‌ی دریافت‌شناختی اثر می‌پردازیم. سپس اثر را از دیدگاه نقد جامعه‌شناختی مطالعه می‌کنیم و در نهایت به بررسی کارکرد زیباشناسی کارناوالسک خواهیم پرداخت. خواهیم دید که چگونه اثر منتخب، با به تصویر کشیدن شخصیت های پارادوکسال، به بازنمودهای اجتماعی عصر خویش واکنش نشان می‌دهد. پژوهش حاضر موضع انتقادی اثر را در برابر نزاع اجتماعی مورد نظر آشکار خواهد کرد.
