نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار و رئیس مرکز آموزش زبان فارسی و سرپرست دانشجویان غیرایرانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

چکیده

در میان مهارت­های زبانی، درک متون نوشتاری با سرعت مناسب مهمترین مهارت است. یادگیرندگان یک زبان خارجی یا دوم می‌توانند با تاکید بر مهارت درک خوانداری، پیشرفت چشمگیری در زمینه‌های علمی دیگر به ویژه در محیطهای رسمیِ آموزشی به دست آورند. عوامل بیشماری ممکن است بر فهم متون نوشتاری به یک زبان خارجی تاثیر گذارد. به نظر می رسد که تاکنون پژوهشهای پراکنده و ناقصی برای مطالعه‌ی این متغیرهای تاثیرگذار انجام شده‌است. هدف از این پژوهش، ارائه چارچوبی جامع‌تر برای شناخت این تنوع متغیرهای گوناگون می‌باشد. بدین منظور، در مرحله‌ نخست پژوهشهای انجام گرفته در این زمینه مورد بررسی قرار گرفت و انواع مختلفی از متغیرها و عوامل استخراج گردید. سپس، مراجع و منابع این متغیرها شناسایی و طبقه بندی شد. واکاویهای این پژوهش نشان می‌دهد سه گروه اصلی از متغیرهای را می‌توان بر اساس منابع تولید آنها تشخیص داد و دسته-بندی کرد: متغیرهای خاص خوانندگان، متغیرهای مربوط به متون و متغیرهای وابسته به متن. به کمک نتایج حاصل از این پژوهش، ما انگاره‌ای را به عنوان نمایشی طرحواره از متغیرهای موثر بر درک متن زبان خارجی طراحی کرده‌ایم. در آموزش کارامدِ درک متن که برای اثربخشی بر متغیرهای درگیر در درک متن نوشتاری، از تکنیک‌های گوناگون آموزشی استفاده می‌کند، از این انگاره می‌توان بهره گرفت.

کلیدواژه‌ها

ALDERSON J. Charles, Assessing Reading, Cambridge University Press, Cambridge, 2001.
ANDERSON Neil J., "Scrolling, clicking, and reading English: online reading strategies in a second / foreign language", The Reading Matrix, 2003 Vol. 3, No 3, pp. 1-33.
ARMAND Françoise, "Capacités métalinguistiques d’élèves immigrants nouvellement arrivés en situation de grand retard scolaire", Revue des sciences de l’éducation, 2005, Vol. 31, No 2, pp. 441-469.
ARMAND Françoise, "Le texte documentaire", Revue Éducation et francophonie, 1996,Vol. XXIV, No 1 et 2, pp. 1-9.
BERNHARDT Elizabeth B., Understanding advanced second-language reading, Routledge, New York, 2011.
BERNHARDT Elizabeth B., Second - Language Reading as a Case Study of Reading Scholarship in the 20th Century. In M. Kamil, P. Mosenthal, P. Pearson & R. Barr. Eds., Handbook of reading research, Vol. 3. pp. 791-811, Lawrence Erlbaum, Mahwah, 2000.
BERNHARDT Elizabeth B., "A psycholinguistic perspective on second language literacy". In J. HULSTIGN Jan H. & MATTER Johan F. (Eds.), "Reading in two languages", AILA Review, 1991, No 8, pp. 31-44.
BIRCH Barbara, English L2 Reading: Getting to the bottom, Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, 2007.
BLACHE Philippe, "Densité d’information syntaxique et gradient de grammaticalité”, TALN, Traitement Automatique des Langues Naturelles, TALN, Marseille, 2004, pp.45-54.
BÖLÜKBAŞ Fatma, "The effect of reading strategies on reading comprehension in teaching Turkish as a foreign language", Educational Research and Reviews, 2013, Vol. 8, No 21, pp. 2147-2154.
BOUVET Éric & BRÉELLE Dany, "Pistage informatisé des stratégies de lecture : une étude de cas en contexte pédagogique", Apprentissage des langues et systèmes d’information et de communication ( ALSIC),  2004, Vol. 7, No 1, pp. 85-106.
BRANTMEIER, Cindy, HAMMADOU SULLIVAN JoAnn & STRUBE Michael, "Toward independent L2 readers: Effects of text adjuncts, subject knowledge, L1 reading, and L2 proficiency", Reading in a Foreign Language. 2014, Vol. 26, No. 2, pp. 34 -53.
BRANTMEIER Cindy, "Does gender make a difference? Passage content and comprehension in second language reading", Reading in a Foreign Language, 2003, Vol.15, No 1, pp.1-27.
BURT Miriam, PEYTON Joy Kreeft & ADAMS Rebecca, Reading and adult English language learners: A review of the research,Center for Applied Linguistics, Washington, 2003.
CARRELL Patricia L., "Culture et contexte dans la lecture en langue étrangère : rôle des schémas de contenu et des schémas formels". In D. Gaonac’h (Réd.), Acquisition et utilisation d’une langue étrangère. L’approche cognitive,  pp. 16-29, Hachette, Paris, 1990 a.
CARRELL Patricia L., "Rôle des schémas de contenu et des schémas formels", Le Français dans le monde, Recherches et applications, n° spécial, février-mars, 1990 b, 16-29.
CARRELL Patricia L., "Schema theory and ESL reading: Classroom implications and applications", The Modern Language Journal, 1984, No 68, pp. 332- 343.
CARTIER Sylvie C., BUTLER Deborah L. & JANOSZ Michel, "L’autorégulation de l’apprentissage par la lecture d’adolescents en milieu défavorisé", Revue des sciences de l'éducation, 2007. Vol. 33, No 3, pp. 601 – 622.
CORNAIRE Claudette, Le Point sur la lecture, CLE international, Paris, 1999.
CYR Paul, Les stratégies d’apprentissage, CLE international, Paris, 2002.
ECALLE Jean & MAGNAN Annie, L’apprentissage de la lecture, Fonctionnement et développement cognitifs,Armand Colin, Paris, 2002.
FITZGERALD Jill, "How will bilingual/ESL programs in literacy change in the next millennium”, Reading Research Quarterly. 2000,Vol. 35, No. 4, p. 520-523.
GEIGER John F. & MILLIS Keith K., "Assessing the impact of reading goals and text structures on comprehension", Reading Psychology, 2004, No 25, pp. 93-110.
GAVENS Nathalie & CAMOS Valérie, "La mémoire de travail: une place centrale dans les apprentissages scolaires fondamentaux",  In E. Gentaz & P. Dessus (Eds.), Apprentissages et enseignement, Sciences cognitives et éducation, pp. 91-106. Dunod, Paris, 2006.
GIASSON Jocelyne, Les textes littéraires à l’école, Gaëtan Morin, Boucherville, 2000.
GIASSON Jocelyne, La lecture : de la théorie à la pratique, 2e édition, Gaëtan Morin, Boucherville, 2003.
GRABE William, Reading in a Second Language: Moving from Theory to Practice, Cambridge University Press, New York, 2009.
GRABE William, "Research on teaching reading", Annual review of applied Linguistics, 2004, No 24, pp. 44-69.
GRABE William, "Current Developments in Second Language Reading Research", TESOL Quarterly, 1991, Vol. 25, No.3, p. 375 – 406.
GRABE William & STOLLER Fredericka L., Teaching and researching Reading, Pearson, London, 2002.
GRAESSER Arthur C., McNAMARA Danielle S., & KULIKOWICH Jonna M. "Methods of automated text analysis", In M. Kamil, P. D. Pearson, P. Mosenthal, P. Afflerbach, & E. B. Moje (Eds.), Handbook of Reading Research, Vol. IV, pp. 34-65,  Erlbaum/Taylor & Francis, Mahwah, 2011.
HORIBA Yukie & FUKAYA Keiko, "Reading and learning from L2 text: Effects of reading goal, topic familiarity, and language proficiency", Reading in a Foreign Language. 2015, Vol.27, No 1, pp. 22-46.
LEE Jia-Ying, "Language learner strategy by Chinese-speaking EFL readers when comprehending familiar and unfamiliar texts", Reading in a Foreign Language, 2015,Vol. 27, No 1, PP. 71- 95.
LEGENDRE Renald, Dictionnaire actuel de l’éducation, Guérin, Montréal, 2005.
KINTSCH  Walter, "Text Comprehension, Memory, and Learning", American Psychologist, 1994, Vol, 49, No 4, pp. 294-303.
MOJE Elizabeth Birr, STOCHDILL Darin, KIM, K., & KIM, H.,  "The role of text in disciplinary learning",  In M. Kamil, P. D. Pearson, P. Mosenthal, P. Afflerbach, & E. B. Moje (Eds.), Handbook of Reading Research, Vol. IV, pp. 453-486.  Erlbaum/Taylor & Francis, Mahwah, 2011.
MORAIS José, L’art de lire, Éditions Odile Jacob, Paris, 1999.
NARVAEZ Darcia, 2002. "Individual differences that influence reading comprehension", In C. C. Block & M. Pressley (Eds.), Comprehension instruction: Research-based best practices, pp. 158-75, Guilford Press, New York, 2002.
NISHINO Takako, "Beginning to read extensively: A case study with Mako and Fumi", Reading in a Foreign Language", 2007, No 192, pp. 76-105.
O´MALLEY J. Michael & CHAMOT, Anna Uhl, Learning Strategies in Second Language Acquisition,Cambridge University Press, Cambridge, 1990.
OXFORD Rebecca L., Language Learning Strategies: What Every Teacher Should Know, Heinle & Heinle, Boston, 1990.
PANG Jixian, "Research on good and poor reader characteristics: Implications for L2 reading research in China", Reading in a Foreign Language. 2008, Vol. 20, No 1, pp.1–18.
PARDO Laura S., 2004. "What every teacher needs to know about comprehension", The Reading Teacher. 58, No 3, pp. 272-280.
PERFETTI Charles, "Reading Ability: Lexical Quality to Comprehension". Scientific Research to Reading. 2007, Vol. 11, No 4, pp. 357-383.
RAYNAL Françoise & RIEUNIER Alain, Pédagogie: dictionnaire des concepts clés. Apprentissage, formation et psychologie cognitive, ESF, Paris, 1997.
RIDGWAY Tony, "Literacy and foreign language reading", Reading in a Foreign Language, 2003,Vol.15, No. 2, pp.117 – 129.
SALATACI Reyhan & AKYEL Ayse, "Possible Effects of Strategy Instruction on L1 and L2 Reading", Reading in a Foreign Language, 2002, Vol.14, No1, pp. 1-17.
SHARP Alastair, Reading Comprehension and Text Organization, Edwin Mellen Press, Lewiston, 2003.
TAGUCHI Etsuo, GORSUCH Greta, TAKAYASU-MAASS Miyoko & SNIPP Kirsten, "Assisted repeated reading with an advanced-level Japanese EFL reader: A longitudinal diary study", Reading in a Foreign Language. 2012, Vol. 24, No 1, pp.30-55.
VAKILIFARD Amirreza, "The Phonic Error Analysis of Persian Speakers in French Language Learning", Pazhūhesh-e Zabānhā- ye Khāreji, 2003,No 13, pp. 177-186.
YAMASHITA Junko. 2004, "Reading attitudes in L1 and L2, and their influence on L2 extensive reading", Reading in a Foreign Language, Vol. 6, No 1, pp.1-19.
YOUSEF Hedieh, KARIMI Lotfollah & JANFESHAN Kamaran, "The Relationship between Cultural Background and Reading Comprehension", Theory and Practice in Language Studies, 2014. Vol. 4, No 4, pp. 707-714.